Raport analizuje przetwarzanie neurodanych w różnych kontekstach, takich jak edukacja i gry wideo, podkreślając potencjalne zagrożenia. Opisuje również wymagania i zasady ochrony danych niezbędne do przetwarzania tego rodzaju danych osobowych, które często należą do kategorii szczególnych, takich jak dane biometryczne czy zdrowotne. Zasadniczo, przetwarzanie takich danych jest zabronione, z wyjątkiem określonych sytuacji. Nawet gdy jest dozwolone, przetwarzanie neurodanych musi spełniać zasady proporcjonalności, dokładności, przejrzystości i uczciwości.

Neurodane  można ogólnie zdefiniować jako informacje zebrane z mózgu i/lub układu nerwowego. Neurodane są zazwyczaj zbierane od zidentyfikowanych osób. Czasami zainteresowane osoby identyfikują się (np. przypadki użycia związane z rozrywką), podczas gdy w innych przypadkach to osoby zarządzające czujnikami identyfikują zainteresowane osoby (przypadki użycia związane ze zdrowiem). Nawet jeśli zainteresowana osoba nie zostanie zidentyfikowana podczas zbierania neurodanych, pozostanie identyfikowalna, ponieważ istnieją spójne dowody wskazujące, że neurodane pozwalają na jednoznaczną identyfikację osób. W związku z tym neurodane ludzi są danymi osobowymi.

Bardzo istotnym aspektem fal mózgowych i być może innych form neurodanych jest to, że są one unikalne dla każdej osoby. Ta wyjątkowość została wykorzystana w kilku badaniach naukowych do zbudowania systemów uwierzytelniania opartych na falach mózgowych. Jednak niepowtarzalność fal mózgowych pozwala również na rozróżnianie jednostek, do innych celów, takich jak profilowanie.

W najnowszym raporcie Międzynarodowego Komitetu Bioetyki UNESCO na temat neurotechnologii , w którym przyjęto definicję zaproponowaną przez OECD, podkreślono, że neurodane umożliwiają identyfikację danej osoby.

Wiele organizacji międzynarodowych podkreśla znaczenie prawa do prywatności w przetwarzaniu neurodanych. Rada Unii Europejskiej w Deklaracji z Leóna w sprawie neurotechnologii europejskiej zobowiązała się do wzmocnienia rozwoju neurotechnologii skupionych na człowieku i prawach w UE.  Międzyamerykański Komitet Prawny OAS (CJI) uznaje w swojej Deklaracji Międzyamerykańskiego Komitetu Prawnego ds. Neuronauki, Neurotechnologii i Praw Człowieka, że ​​prawa do prywatności implikują ochronę przed ingerencją w najbardziej intymną sferę jednostki oraz obejmują szereg czynników związanych z godnością jednostki.

W ostatnich latach pojawiła się niepokojąca tendencja do technicznie możliwego, choć etycznie i prawnie wątpliwego, wykorzystania niektórych neurotechnologii na ciągle rozwijającym się rynku usług. Na przykład, kilka międzynarodowych korporacji korzysta z usług neuromarketingu, aby mierzyć reakcje ludzkiego mózgu na reklamy lub produkty. Ponadto, liczne firmy neuromarketingowe stosują techniki neuroobrazowania, aby badać, analizować i przewidywać zachowania konsumentów. Neurotechnologie są również wykorzystywane w urządzeniach przenośnych do codziennych czynności, takich jak edukacja, gry i rozrywka.

Potencjalne zagrożenia i przyszłe wyzwania

Neurotechnologie umożliwiają głęboki wgląd w aktywność mózgu ludzi i ujawniają najbardziej intymne myśli i uczucia, w tym te, które nie przekładają się na działania. Wykorzystanie sztucznej inteligencji może znacznie zwiększyć poziom wglądu w dane neuralne. Neuromodulacja i implanty mózgowe otwierają możliwość wpływania i przekształcania aktywności mózgu oraz tożsamości emocjonalnej i racjonalnej ludzi.

Takie technologie stanowią bezprecedensową ingerencję w prywatną sferę jednostki. Mogą również naruszać inne prawa i wolności fundamentalne poza prawem do prywatności i ochrony danych. Na przykład, w kontekście egzekwowania prawa, użycie neurodanych do wykrywania kłamstw lub zapobiegania przestępstwom stawia pod znakiem zapytania prawo do domniemania niewinności i sprawiedliwego procesu.

Raport podkreśla potrzebę dokładnej analizy neurodanych i oceny wpływu ich przetwarzania na prawa fundamentalne, w tym konieczność stworzenia nowych praw człowieka, tzw. neurodanych. Karta Praw Podstawowych Unii Europejskiej wyraźnie uznaje prawo do integralności psychicznej (artykuł 3) jako wyraz prawa do godności ludzkiej (artykuł 1), które jest również podstawą prawa do prywatności i ochrony danych osobowych (artykuły 7 i 8 Karty).

AEPD ustanowiła priorytetem regulację przetwarzania neurodanych oraz promocję neurodanych, zwłaszcza w usługach skierowanych do nieletnich. Ważne jest, aby ci, którzy rozważają przetwarzanie neurodanych, zawsze brali pod uwagę inwazyjność takiego przetwarzania i dokładnie oceniali, czy cel, jaki się za tym kryje, w pełni uzasadnia to ekstremalnie inwazyjne i wrażliwe przetwarzanie danych, wpływające na najbardziej intymne aspekty życia jednostki.

Wspólne działania AEPD i EIOD mają na celu stworzenie ram ochrony neurodanych zgodnych z fundamentalnymi prawami i wolnościami, zapewniając jednocześnie odpowiednią regulację rozwoju i zastosowania neurotechnologii.

Źródło: https://www.edps.europa.eu/data-protection/our-work/publications/techdispatch/2024-06-03-techdispatch-12024-neurodata_en

Masz pytania?

Jeśli masz więcej pytań dotyczących RODO i sztucznej inteligencji- więcej informacji znajdziesz w naszym serwisie. Przejrzyj nasze zasoby!

Jeżeli chcesz być na bieżąco z tematyką RODO, prawa nowych technologii i AI obserwuj nas!

Facebook https://www.facebook.com/odoserwis.pl.2016/

Linkedin https://www.linkedin.com/company/odoserwis-pl/

Wydawcą odoserwis.pl jest firma JDS Consulting świadcząca usługi outsourcingu Inspektora ochrony danych, doradztwa i audytu RODO; www.jds.com.pl

Jeżeli chciałbyś skorzystać z opinii lub porady prawnej nie wahaj się skontaktować z nami office@jds.com.pl ; www.jds.com.pl