Kompleksowy przegląd prawa do ochrony danych

Prawo do ochrony danych osobowych, uznawane za jedno z podstawowych praw w Unii Europejskiej, zostało szeroko omówione w broszurze przygotowanej przez Dyrekcję Badań i Dokumentacji TSUE. Dokument przedstawia ewolucję przepisów i orzecznictwa, począwszy od dyrektywy 95/46/WE, aż po aktualne standardy wynikające z RODO oraz powiązanych aktów prawnych.

26 orzeczeń, które ukształtowały prawo ochrony danych

W broszurze przywołano 26 orzeczeń TSUE, które mają istotne znaczenie dla zrozumienia i stosowania prawa ochrony danych osobowych w praktyce. Sprawy te dotyczą szerokiego wachlarza zagadnień, takich jak:

• zgoda na przetwarzanie danych – np. sprawa Planet49 (C-673/17), w której TSUE uznał, że domyślnie zaznaczone pola checkbox nie stanowią ważnej zgody;

• transfer danych do państw trzecich – m.in. sprawy Schrems I (C-362/14) i Schrems II (C-311/18), w których unieważniono mechanizmy Safe Harbour i Privacy Shield;

• odpowiedzialność administratorów i współadministrowanie danymi – jak w sprawie Facebook Ireland;

• automatyczne podejmowanie decyzji i profilowanie – sprawa C-203/22;

• prawo dostępu do danych – np. sprawa C-154/21, w której TSUE orzekł, że administratorzy muszą ujawniać konkretne podmioty, którym dane są przekazywane, a nie tylko ich ogólne kategorie;

• działania organów nadzorczych – np. sprawa C-33/22, dotycząca niezależności i kompetencji krajowych organów ochrony danych;

• zatrzymywanie danych przez organy publiczne – jak w sprawie Digital Rights Ireland (C-293/12 i C-594/12) oraz Tele2 Sverige (C-203/15 i C-698/15);

• publiczny dostęp do informacji o beneficjentach rzeczywistych – sprawa Luxembourg Business Registers (C-37/20 i C-601/20), w której TSUE stwierdził, że obowiązek powszechnego udostępniania danych narusza prawo do prywatności.

Wnioski dla praktyki

Dokument TSUE podkreśla, że ochrona danych osobowych w UE nie jest jedynie kwestią techniczną, lecz dotyczy podstawowych praw jednostki. Wyroki przedstawione w broszurze nie tylko wyznaczają standardy prawne, ale także wpływają na codzienne funkcjonowanie przedsiębiorstw, organów publicznych i użytkowników internetu.

Znaczenie publikacji

Przygotowany przegląd jest narzędziem edukacyjnym dla praktyków prawa, urzędników administracji publicznej, firm i organizacji społeczeństwa obywatelskiego. Pokazuje on również, że Trybunał konsekwentnie rozwija i umacnia standardy ochrony danych w kontekście dynamicznych zmian technologicznych i społecznych.

Dostępność dokumentu

Pełna wersja dokumentu informacyjnego „Ochrona danych osobowych – orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości UE” jest dostępna na stronie internetowej TSUE w sekcji „Fact Sheets”: https://curia.europa.eu/jcms/jcms/p1_1043150/en/